het schip

Maria Adriana

kamerbouwjaarwerftypelengtelaadvermogenbemanningkanonnen
Zeeland1730Rotterdamfregat (?)130 voet650 ton150-18046
gebruiksstatus van het schip
datumreisschipper
11-5-1731
30-11-1732
28-10-1733
14-10-1735
12-3-1737
14-12-1738
23-5-1740
14-1-1743
Nederland - Ceylon
Indië - Nederland
Nederland - Indië
Indië - Nederland
Nederland - Indië
Bengalen - Nederland
Nederland - Indië
Indië - vergaan
Jan de Heere
Pieter Sluijs
Pieter Kaas
Pieter Kaas
Willem de Wijs
Willem de Wijs
Jan Elswout
Jan Elswout
de Reis
vannaarreisduuraantal koppen
plaatsdatumdatumplaatsdagenbemanningpassagiersoverlijden
Rammekens23-5-17406-7-1740Porto Prayo44163 -4
Porto Prayo6-7-174018-10-1740Saldanha Bay104 - - -
Saldanha Bay18-10-17402-11-1740Saldanha Bayreparatie?15 - -
Saldanha Bay2-11-17403-11-1740De Kaap1 - - -
De Kaap3-11-174021-11-174018 - - - -
De Kaap21-11-17403-3-1741Batavia102154 -3
   Totaal284   
de Schipper
naam datumfunctieschip
Jan Elswoutzijn ervaring7-3-1713
1-12-1716
24-1-1728
26-10-1732
19-3-1735
2-2-1739
23-5-1740
14-1-1743
timmerman
timmerman
opperstuurman
opperstuurman
schipper
schipper
schipper
schipper
Herstelde leeuw
Zandenburg
Steenhoven
Ketel
Ritthem
Schellag
Maria Adriana
Maria Adriana
de Bemanning
functiesAdelborst ((8), Assistent (1), Blokmaker (1), Bootsman (1), Bootsmansmaat (1), Bosschieter (39), Bottelier (1), Botteliersmaat (1), Commandeur van de Soldaten (1), Derde meester (1), Derdewaak (2), Hooploper (16), Jongen (4), Jongmatroos (13), Kok (1), Koksmaat (1),Konstabel (1), Konstabelsmaat (2), Korporaal (2), Kwartiermeester (4), Lanspassaat (2), Matroos (4), Onderkuiper (1), Ondermeester (1), Onderstuurman (1), Onderzeilmaker (1), Opper(scheeps)timmerman (1), Opperkuiper (1), Oppermeester (1), Opperstuurman (1), Opperzeilmaker (1), Provoost (1), Scheepskorporaal (1), Schieman (1), Schiemansmaat (1), Schipper (1), Soldaat (39), Tamboer (2), Timmerman (2), Ziekentrooster (1)
nationaliteitenNationaliteiten aan boord van de Maria Adriana (23-5-1740)
Jan Delmerhorst
deze reiszijn ervaring
functiemaandbriefschuldbriefbegunstigdedatumfunctie
konstabeljajaJohanna Beket8-4-1718
15-2-1721
21-1-1723
5-4-1726
2-2-1727
24-1-1728
15-9-1728
30-12-1732
19-3-1735
12-11-1738
23-5-1740
15-1-1745
22-3-1746
oploper
jongen
jongen
matroos
matroos
konstabelsmaat
konstabel
konstabel(smaat?)
konstabel
konstabel
konstabel
konstabel
konstabel
inschrijvingNationaal Archief, Den Haag, Verenigde Oostindische Compagnie (VOC), nummer toegang 1.04.02, inventarisnummer 12982Soldijboek Maria Adriana (1740). Opvarende Jan Delmerhorst.
lading
aantaleenheidproductwaarde
70600
78
34
106
36
20
150
4
2
20356
pees
pees
pees
pees
pees
pees
pees
pees
pees
lb
diverse
diverse
diverse
diverse
-
-
diverse
diverse
dukatons
kroonrassen
lakenrassen
perpetuanen
saai
pennenmes
bril
kandelaar (glazen)
spiegel
lood (insoort)
- (equipagegoederen)
- (artilleriegoederen)
- (schrijfgereedschap)
- (ambachtsgereedschap)
ijzer
gereedschap
- (samen)
- (provisie)
(Iƒ) 289.018-15-0
(Iƒ) 2.834-9-0
(Iƒ) 5.467-15-0
(Iƒ) 3.557-9-8
(Iƒ) 704-9-8
(Iƒ) 65-13-0
(Iƒ) 154-10-0
(Iƒ) 26-5-0
(Iƒ) 267-13-0
(Iƒ) 2.511-2-8
(Iƒ) 13.200-8-8
(Iƒ) 620-4-0
(Iƒ) 6.241-0-0
(Iƒ) 781-0-8


(Iƒ) 4.711-3-0
(Iƒ) 20.474-6-8
  Totaal(Iƒ) 350.636-4-0
Opmerkingen
familielid• Hij is 22 juni 1739 terug gekomen en vertrekt weer naar Batavia op 23 mei 1740. Hij is dus 11 maand in Nederland geweest.
• Het is de vijfde keer dat Jan naar Indië gaat.
• Jan was al opgeklomen tot konstabel, en blijft dat.
• Dit is de tweede keer dat hij onder schipper Jan Elswout meevaart. Eerder deed hij dat ook in 1735 op de Rithem.
• De begunstigde, Johanna Beket, is de vrouw van Jan.
Benjamin Catteau moet in dit geval senior betreffen, overleden in 1792 te Londen. Senior is oa in 1750 diaken in Middelburg. Hij koopt geregeld schuldbrieven op. Junior overlijdt te Leiderdorp, 11 juni 1808 op 41 jarige leeftijd en moet dus rond 1767 geboren zijn.
schip• De Maria Adriana is 10 jaar oud en vaart inmiddels voor de zesde keer naar Indië. Er zal het een en ander aan het schip mankeren.
schipper• Elswout is inmiddels een ervaren schipper. Elswout is eerder naar Indië geweest als timmerman, opperstuurman en als schipper.
reis• Vanwege de tussenstop in Porto Prayo kan ik over de reisduur van het eerste deel niets zeggen. De duur van het tweede deel noem ik met 102 dagen extreem lang. De rustperiode op de Kaap van 34 dagen is lang. Ik vermoed dat dit mogelijk is als gevolg van reparaties die aan het schip moesten worden uitgevoerd.
• Jan komt op 3 maart 1741 aan in Batavia en vertrekt weer voor 15 januari 1745 met de Kerkwijk. Hij is dan 3 jaar en 9,5 maand in Batavia geweest.
• Onderweg naar Indië overlijden 7 mensen. Een ratio van 4,2 is klein.
bemanning
• Het aantal van 39 soldaten aan boord is meer dan gemiddeld. Zij zullen waarschijnlijk allemaal in Batavia achter blijven.
lading• De lading vertegenwoordigd een waarde van (Hƒ) 280.509. De lading staat geregistreerd onder de aankomstdatum in 1741. Van de 344 geregistreerde ladingen in 1744 staat het 'slechts' op de 28e plaats. Er zijn dat jaar drie schepen die voor meer dan een half miljoen verschepen.
konvooi• De Maria Adriana vaart alleen.
overige• Als Jan op 3 maart 1741 in Batavia aankomt moet hij al snel een verschil hebben opgemerkt met hoe hij het in november 1738 achterliet. Mocht hij het niet zelf hebben opgemerkt, dan is het hem wel verteld. De stad kent veel minder inwoners en de chinezen zijn uit het straatbeeld verdwenen. Vijf maand eerder, van 9 tot 11 oktober 1740 vind een pogrom plaats op deze bevolkingsgroep. Er worden tussen de 5.000-10.000 chinezen vermoord door de Hollanders. Aanleiding en verloop moet u zelf opzoeken. Ook in 1741 zal nog ressentiment merkbaar zijn geweest.